Carl von Bergen - Meisje op een schommel, 1900 -1933 (cropped). Bron: Wikimedia Commons

Binnen de reguliere geschiedenis van de mensheid blijven feitelijk alle kinderen ondergeschoven. Alleen de opkomst van de pedagogie in de 18de eeuw trekt nog wel wat aandacht. Verder weten we maar bitter weinig af van hoe onze voorouders hun kinderen opvoeden en met hen omgingen. Vaak blijft het bij standaardpraatjes over weinig scholing, meewerken op de boerderij of in de leer gaan bij een ambachtsman. Maar er is beslist meer te vertellen over een van de meest fundamentele zaken waar mensen door alle tijden mee te maken hebben gehad, namelijk de relatie met en zorg voor hun kinderen.

Lees in de hieronder vermelde artikelen meer over de geschiedenis van kinderen, ouderschap, opvoeding, onderwijs en uitingen van kindercultuur als speelgoed, kinderboeken en kinderkleding. 

Nieuw kinderspeelgoed in de 18de eeuw

1 maart 2024

Van ambachtelijk bijproduct naar speelgoedindustrie

Speelgoed is er altijd geweest, maar lange tijd werd het niet op grote schaal gefabriceerd. Mensen hechtten er minder waarde aan dan tegenwoordig en omdat het met de hand werd gemaakt door ambachtslieden was het duur. Te duur voor de meeste mensen. Zij maakten zelf iets of lieten kinderen hun eigen spel bedenken met een stel takken of bikkels gemaakt uit schapenbotjes. In de loop van de 18de eeuw begon zich in Europa echter een speelgoedindustrie te ontwikkelen, opvallend genoeg nog vóór het begin van de industriële revolutie. Nieuwe pedagogische opvattingen, technische ontwikkelingen, een groeiende welvaart en Duitse...

Gymnastiek voor kinderen tot 1800

29 januari 2024

Geschiedenis van lichamelijke opvoeding

Een gezonde geest zit in een gezond lichaam en dat geldt ook voor de geest van kinderen. Die conclusie trokken de Grieken al in de oudheid en binnen dat kader maakten zij gymnastiek tot een wezenlijk onderdeel van de opvoeding van jongens. In latere jaren gingen Romeinen en christelijke geestelijken het anders zien en raakte het idee van fysieke inspanning zonder noodzaak in de verdomhoek. In de vroegmoderne tijd begon het tij weer voorzichtig te keren. Vanaf de tweede helft van de 17de eeuw meenden steeds meer filosofen, medici en pedagogen dat gymnastiek terug moest op de opvoedkundige agenda.

Het ontstaan van universiteiten

16 januari 2024

Hoger onderwijs in de middeleeuwen

In Europa werden de eerste voorzichtige stappen richting universitair onderwijs in de loop van de 11de en 12 de eeuw gezet. Dat wilde zeggen dat er voor het eerst sinds de oudheid wetenschappelijke centra werden opgericht die naast de kloosters bestonden. Wereldse scholen dus in plaats van zuiver religieuze, al was het verschil aanvankelijk beperkt. De meeste docenten en studenten waren nog steeds kloosterling. ... In de loop van de 11de en 12de eeuw kregen zowel meesters als studenten echter behoefte aan een gemeenschappelijke organisatie die kon functioneren als een gilde.