Eleuterio Pagliano - De geografieles, 1880 (cropped). Dit is een 19de-eeuws schilderij dat een 18de-eeuwse scene laat zien. Bron: Wikimedia Commons / Gallerie di Piazza Scala / Artgate Fondazione Cariplo  

De geschiedenis van wetenschap, uitvindingen en hoger onderwijs is meer dan wat ook de geschiedenis van menselijke vooruitgang. De wetenschapper, de uitvinder en de docent staan aan de basis van de ontwikkeling van mensen door de eeuwen heen. Daarom valt het belang van hun geschiedenis nauwelijks te overschatten. 

Lees hieronder meer over wetenschappelijke ontwikkelingen en wetenschappers in het verleden en over uitvindingen en voor zover bekend hun uitvinders. Lees ook over onderwijs en andere manieren hoe nieuwe ideeën en vindingen een groter publiek bereikten

Het ontstaan van universiteiten

16 januari 2024

Hoger onderwijs in de middeleeuwen

In Europa werden de eerste voorzichtige stappen richting universitair onderwijs in de loop van de 11de en 12 de eeuw gezet. Dat wilde zeggen dat er voor het eerst sinds de oudheid wetenschappelijke centra werden opgericht die naast de kloosters bestonden. Wereldse scholen dus in plaats van zuiver religieuze, al was het verschil aanvankelijk beperkt. De meeste docenten en studenten waren nog steeds kloosterling. ... In de loop van de 11de en 12de eeuw kregen zowel meesters als studenten echter behoefte aan een gemeenschappelijke organisatie die kon functioneren als een gilde.

Vrouwen in de astronomie tot 1720

8 november 2023

Wetenschapsters, priesteressen en ambachtsvrouwen

Vrouwen raakten in het verleden maar zelden verzeild in de wetenschap, maar in sommige vakgebieden waren er meer werkzaam dan in andere. De sterrenkunde was zo'n vakgebied. In de loop van de 17de eeuw nam dat in Noord- en Oost-Europa zelfs een vlucht en deed ook Frankrijk een beetje mee. Wat niet wegneemt dat overal de weerstand tegen groot was. Wie de biografieën van deze astronomes bekijkt, ziet verrassende overeenkomsten wat betreft de manier waarop hun carrière vorm kreeg. Deze is gedeeltelijk gelijk aan de manier waarop vrouwen in andere disciplines terechtkwamen, ...

Geschiedenis van de semafoor

25 oktober 2023

Voorloper van de elektrische telegraaf

Tussen 1794 en ±1860 hebben een aantal nog niet-elektrische maar wel mechanische voorlopers van de telegraaf de mensen versteld doen staan met hun razendsnelle berichtverzending. Ze werden 'optische telegraaf' of 'semafoor' genoemd en als ze verplaatsbaar waren sprak men van een 'lopende telegraaf'. Zij zijn de eerste communicatiemiddelen die werkten met een netwerk van 'lijnen', en daarmee de oudste vorm van telecommunicatie. De belangrijkste uitvinders van deze systemen waren de Fransman Claude Chappe, de Fin Abraham Edelcrantz, de Brit George Murray en de Nederlander Antoine Lipkens.